Đau và khoái cảm
Có những người nhai ớt rau ráu khiến mắt đổ hào quang mà vẫn hít hà khen ngon, kẻ khác lại có sở thích bị hành hạ đến sứt sẹo cả người trong cuộc ái ân mới đạt tới cực khoái. Đến nay, các nhà nghiên cứu Na Uy tuyên bố đã phát hiện ra bí ẩn đằng sau những cảm giác này. Theo đó, khi sự đau đớn đến nhẹ hơn dự kiến, cảm giác nhẹ nhõm có thể khiến trải nghiệm đó biến thành khoái cảm.
Nhiều người vẫn ăn ớt bất chấp vị cay nồng của nó - (Ảnh: Tistory)
Nhà tâm lý học Siri Leknes của Đại học Oslo (Na Uy) cho hay bà đã bắt đầu thắc mắc về hiện tượng “lẽ ra nó phải tệ hơn chứ” từ khi còn là nghiên cứu sinh của Đại học Oxford (Anh). Để kiểm tra ảnh hưởng của hiện tượng này, bà tuyển 16 tình nguyện viên có sức khỏe tốt và yêu cầu họ chuẩn bị trải qua một cảm giác đau đớn. Theo đó, các đối tượng lần lượt bị ấn vật nóng vào tay trong 4 giây, với nhiệt độ được điều chỉnh khác nhau qua mỗi lần. Đầu tiên, nhiệt độ được đặt ở mức không gây đau đớn cho người tham gia, với độ nóng giống như đang cầm một tách cà phê nóng. Lần thứ hai, nhiệt độ được tăng lên hoặc giảm đi. Trong lúc diễn ra thí nghiệm, hoạt động não của các đối tượng được ghi lại bằng máy quét cộng hưởng từ (MRI).
Như dự kiến, cái nóng gay gắt lập tức kích hoạt cảm giác tiêu cực ở mọi đối tượng, trong khi cái nóng dịu nhẹ lại làm sản sinh những phản ứng tích cực. Điều khiến các nhà nghiên cứu ngạc nhiên chính là sự phản ứng của đối tượng trước cái đau dịu hơn. “Cách giải thích hợp lý nhất là khi những người tham gia chuẩn bị tinh thần để đón nhận cảm giác đau đớn, và sau đó họ cảm thấy nhẹ nhõm vì cái đau đó không đến mức như tưởng tượng”, theo tiến sĩ Leknes. Nói một cách khác, cảm giác nhẹ nhõm này có thể đủ mạnh để biến một trải nghiệm rõ ràng là tiêu cực thành cảm giác dễ chịu hoặc thậm chí thú vị.
Tiến sĩ Leknes cho rằng cuộc nghiên cứu đã cho thấy cách thức não có thể diễn dịch một kích thích theo nhiều hướng hết sức khác nhau. Phát hiện trên có thể giúp một người diễn giải sự đau đớn thành cái có thể chấp nhận được, có nghĩa là họ sẽ cảm thấy bớt đau hơn. Tuy nhiên, đau đớn thật sự là một trải nghiệm hết sức khó chịu cho mọi người, và khó có thể áp dụng cùng một liệu pháp xoa dịu cơn đau cho tất cả các đối tượng. Do vậy, điều hết sức quan trọng là làm sao phát hiện được cơ chế não kiểm soát sự đau đớn, theo tiến sĩ Leknes. “Hiện chúng ta đang ở mức nghiên cứu nền tảng, nhưng hy vọng kiến thức mới này sẽ có dịp tận dụng để tìm ra phương pháp giảm đau đớn ở người bệnh”, nữ tiến sĩ kết luận.
