- Nếu lịch sử dân tộc là lịch sử chung thì mỗi địa phương lại có những cuộc đời và số phận riêng mà địa phương khác không có. Đó là một thực tế khách quan mang tính chất quy luật, phản ánh môi trường và điều kiện lịch sử cụ thể, thể hiện mối quan hệ vừa đấu tranh vừa hòa đồng với thiên nhiên, với xã hội trên từng địa bàn lãnh thổ. Trên mảnh đất hình chữ S giàu truyền thống, 54 dân tộc anh em trên 63 tỉnh, thành phố đã chung sống, đoàn kết cùng nhau đấu tranh giữ vững chủ quyền dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước. Do đó, thật là thiếu sót khi tìm hiểu lịch sử dân tộc mà không thông qua lịch sử cụ thể của từng địa phương.

Đề tài: “Kinh tế - xã hội - văn hóa huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên nửa đầu thế kỷ XIX” sẽ góp phần vào việc tìm hiểu diện mạo của vùng đất Phú Bình và những con người sáng tạo ra lịch sử ở đây với những nét riêng, độc đáo, góp phần cụ thể hóa, sinh động hóa bức tranh lịch sử chung của toàn dân tộc.

         - Phú Bình là huyện trung du miền núi, địa đầu phía Đông Nam của tỉnh Thái Nguyên. Nơi đây được ví như chiếc cầu nồi liền vùng đồng bằng châu thổ - nơi có những đô thị buôn bán sầm uất, với miền núi non hiểm trở phía bắc, nơi ngã ba của con đường giao lưu với các tỉnh lân cận như Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội. Tìm hiểu lịch sử của vùng đất này sẽ mang đến một hình ảnh về sự giao lưu miền xuôi, miền ngược trên các mặt kinh tế, xã hội, văn hóa.

- Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, quá trình hình thành và sự biến đổi địa danh địa giới của huyện qua các thời kỳ lịch sử; tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện trước thế kỷ XIX.

- Đưa ra một sự phản ánh khoa học, chân thực về tình hình sở hữu ruộng đất của huyện Phú Bình nửa đầu thế kỷ XIX, phân tích và nhận xét về tình hình sở hữu ruộng đất và cơ cấu kinh tế của huyện ở thời điểm này, so sánh với một số địa phương khác cùng giai đoạn lịch sử.

- Khôi phục lại diện mạo của thiết chế chính trị - xã hội và đời sống văn  hóa của cư dân Phú Bình ở nửa đầu thế kỷ XIX. 

- Đề tài nghiên cứu về huyện Phú Bình trước thế kỷ XIX ở các nội dung như vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, khái quát quá trình hình thành huyện và sự thay đổi địa giới hành chính huyện, tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội, dân cư và truyền thống đấu tranh…

- Đề tài tập trung phân tích các vấn đề về kinh tế huyện Phú Bình nửa đầu thế kỷ XIX, bao gồm tình hình ruộng đất và kinh tế nông nghiệp, tình hình thủ công nghiệp, thương mại và tình hình đời sống của nhân dân. Trong đó, đề tài đặc biệt chú ý đến việc xử lý nguồn tư liệu địa bạ Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị để làm rõ diễn biến về ruộng đất của huyện Phú Bình nửa đầu thế kỷ XIX.

- Đề tài trình bày thiết chế chính trị - xã hội cổ truyền ở địa phương, những nét chính của phong tục tập quán, tín ngưỡng của cư dân địa phương. 

Tải file Kinh tế - xã hội – văn hóa huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên nửa đầu thế kỉ XIX tại đây

*Cách tiếp cận

- Đề tài tiếp cận đối tượng theo phương pháp khu vực học (nghiên cứu liên ngành) và lý thuyết vùng văn hóa và giao lưu văn hóa

*Phương pháp nghiên cứu

- Để thực hiện đề tài, chúng tôi sử dụng phương pháp khai thác tư liệu thư tịch; phương pháp hồi cố; phương pháp nghiên cứu lịch sử, logic; phương pháp nghiên cứu liên ngành; phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp…